Биыл ҚР Үкіметінде балық шаруашылығын дамытуға ерекше көңіл бөлінуде. Шығыс Қазақстанда табиғи-климаттық және географиялық жағдайларға сәйкес балық өнеркәсібін кеңейту бойынша мастер-жоспар жобасы әзірленді. Жобаны іске асыру аясында 2030 жылға қарай жыл сайын кем дегенде 4 мың тонна тауарлы балық алу жоспарлануда, деп хабарлайды Buqara.kz сайтының тілшісі.
Қазір ШҚО әкімі Даниал Ахметовтың тапсырмасына сәйкес су қоймалары мен кәсіпорындардың әлеуетін зерттеу мақсатында облыс әкімінің орынбасары Ержан Нұрбаев бастаған жұмыс тобы аудандарға шығуда.
Жұмыс тобы бұған дейін Көкпекті және Күршім аудандарында болып, «Рыбпром» ЖШС, «Кузмич» ЖШС және төре «Тоғам» ЖШС балық өңдеу кәсіпорындарын аралады. Компанияларда балық экспорттық өнімдерінің кең ассортименті өндірілетін өз шикізаты бар.
«Балық ресурстарының өсімін молайту орталығы» ЖШС көл шаруашылығымен біріктірілген «Төре Тоғам» кәсіпорнының базасында балықты өңдеу үшін балық және балықтандыру үшін отырғызу материалдарын өсіру жоспарлап отыр.
Жеке отырғызу материалын – шабақтарды өндіру көлемі артып келеді. Ол үшін Бұқтырма уылдырық шашу-өсіру шаруашылығы өткен жылы 4,5 млн дана балық шабақтарын өсірді.
Сондай-ақ, Күршім ауданының Зайсан көлінің жағалауындағы балық аулайтын ауылдардың тұрғындарымен кездесу өткізілді. Ақсуат ауылында жергілікті балықшылар балық аулаудағы қазіргі жағдай туралы хабардар етті, сондай-ақ балық шаруашылығын одан әрі дамыту бойынша өз ұсыныстарымен бөлісті.
Тарбағатай ауданында су қоймалары мен кәсіпорындардың әлеуетін зерттеу жұмыстары жалғасын тапты. Сапар барысында ШҚО әкімінің орынбасары негізгі қызметі тұщы су балық аулау және балық өңдеу болып табылатын «Байтоғас ӘКК кәсіпшілік шаруашылығына барды. Мұнда балықтың 7 түрі кездеседі, жылдық лимит 810 тоннаны құрайды, ал өңделген өнім Қазақстан мен Ресейге жеткізіледі. Кәсіпорынның атқарушы директоры Болатхан Асылхановтың айтуынша, балық шаруашылығының болашағы-акваөсіру, яғни жасанды балық өсіру болып табылады.
– Біз мұны уақытында түсіндік және 2018 жылы алғашқылардың бірі болып форель өсіруді бастадық. «Шығысуниверсал» ЖШС ынтымақтастық орнатылған. Балық шаруашылығы субъектілерін дамытуға сәйкес біз жылына 50 тонна форель өсіреміз. Балық бөлшектеп өңделеді және Қазақстан бойынша, сондай – ақ Ресейдің Димитровград қаласында сатылады, - деді Болатхан Асылханов.
Жалпы, Шығыс Қазақстанда бағалы балық түрлерін жасанды өсіру бағыты бойынша 3 жоба сәтті жүзеге асырылды. Екеуі форель өсірумен айналысады («Шығысуниверсал» ЖШС, «ГрандФиш» ЖШС) және біреуі бекіре («OstFish» ЖШС).
Бұдан басқа, Ержан Нұрбаев «Ұлтарақ» ЖШС кәсіпорнының, Зайсан балықшылары кәсіпшілік шаруашылығының, «Дигам» ЖШС жұмысшыларымен кездесіп, балықшылармен акваөсіру, балықты тауарлы көлде өсірудің мәселелерін талқылады. Сондай-ақ, жұмыс сапары барысында облыс әкімінің орынбасары Қарабұлақ балық зауытын аралап көрді.
– ҚР Премьер-Министрі Асқар Мамин Қазақстанда аквамәдениетті дамытуды тапсырды. Шығыс өңірінің бұл үшін әлеуеті зор, бізде көптеген өзендер мен көлдер бар. Сондықтан мүмкіндіктер мен проблемалық мәселелерді зерттеу үшін осындай сапарларды ұйымдастырамыз, – деп атап өтті Ержан Нұрбаев. - Балықшылармен, қайта өңдеушілермен кездесеміз. Бізде Қарабұлақта бірегей зауыт бар. Біздің негізгі міндетіміз-оны іске қосу, шикізат болуы үшін учаске беру, сонымен бірге зауытта квотасы бар балықшылармен бірлескен кооперация құруды ынталандыру қажет.
ШҚО әкімі орынбасарының айтуынша, қазір облыстың шеберлік жоспары әзірленді. Жоспар аясында 2030 жылға қарай кем дегенде 4 мың тонна тауарлы балық, оның ішінде 3,6 мың тонна форель өсіру жоспарлануда.
– Өткен жылы өңірде 260 тонна форель мен 12 тонна бекіре өсірілді. Осы жылдың қорытындысы бойынша 300 тоннаға жуық форель және 20 тоннадан астам бекіре тұқымдас балық болады. Жоспарды орындау үшін біз балық өсіретін торларды көбейтіп, инвесторларға қосымша кіру үшін адамдарға бос жерлерді таратуымыз керек. Бізде аквамәдениетті дамыту үшін бәрі бар. Қазір Зайсан көлінің жағалауында үлкен сұранысқа ие табиғи балық бар. Тұрғындардың да балық сатуда тәжірибесі мол. Біздің көксерке Дания, Германия, Латвия елдерінде сұранысқа ие. Бұл ретте өндірісте барлық стандарттар сақталады. Мен балық өнеркәсібін дамыту жөніндегі жоспарды табысты іске асыратынымызға сенімдімін. Тек кәсіпкерлерге қажетті қолдау көрсету керек, - деп түйіндеді Ержан Нұрбаев.
